Trefwoorden: literatuur; literatuurgeschiedenis; integratie; onderzoek; domein A/B/C/D/E

Litlab – De proeven

Verricht zelfstandig onderzoek naar vragen over de Nederlandse taal, literatuur en cultuur: Kan een computer een roman schrijven? Hoe schreven Nederlanders over slavernij? Hoe wordt een lied gekozen tot Nederlands volkslied? Bij het onderzoek ga je stapsgewijs te werk, maak je gebruik van digitale onderzoeksinstrumenten en combineer je lezen en schrijven.    

Trefwoorden: taalkunde; onderzoek; integratie; domein A/B/C/D

Taalcanon – Onderwijs

Verdiep je in de wondere wereld van de taal. Hoe sprak de oermens? Is ‘hun hebben’ zeggen echt zo dom? Kun je een nieuwe taal maken? Via filmpjes, lessen en opdrachten leer je aspecten van alledaagse taal met verwondering te bezien en doe je inzicht op in taal als een veelzijdig en complex fenomeen.

Trefwoorden: mondelinge vaardigheden; argumentatie; integratie; domein A/B/C/D/E

De argumentatiescanner 

Leer een instrument te gebruiken dat in zeven stappen de overtuigingskracht van een tekst of voordracht vaststelt. De scanner kan zeer uiteenlopende persuasieve tekstsoorten beoordelen, van krantenartikel tot gedicht. Je betrekt zowel de vorm (presentatie) als de inhoud (argumentatie) bij de beantwoording van de vraag in hoeverre de tekst je overtuigt.

Trefwoorden: literatuur; poëzie; straatpoëzie; domein A/E

Straatpoëzie

Trefwoorden: literatuur; didactiek; literaire competentie; literatuurgeschiedenis

Literatuurgeschiedenis.nl

Verdiep je in de geschiedenis van de Nederlandse literatuur met dit digitale leerboek. Van ‘Hebban olla vogala’ tot Tirza: in negentig hoofdstukken wordt de geschiedenis van de Nederlandse literatuur tot begin 21e eeuw verteld, omringd door pagina’s over afzonderlijke teksten, schrijvers en thema’s. Naast informatieve tekstpagina’s is er ook een didactische module beschikbaar, met opdrachten voor leerlingen.

Doelgroep: bovenbouw havo / bovenbouw vwo 

Trefwoorden: literatuur; literaire competentie; integratie; domein A/B/D/E

Lezen voor de lijst – Opdrachten

Kies uit een rijk aanbod een leesboek op je eigen niveau dat je aanspreekt en maak na lezing een van de uitdagende opdrachten. Door zelf te kiezen en niet boven je niveau te lezen beleef je meer plezier aan je boek. In plaats van een standaard boekverslag maak je een opdracht waarmee je echt meer aan de weet komt over het boek dat je hebt gelezen.

Doelgroep: alle niveaus vo (verdeeld over lezers van 12-15 en 15-18)

Trefwoorden: didactiek; taalkunde; grammatica; activerende werkvormen; spelletjes

Grammaticadidactiek

Kies uit modules voor de traditionele grammatica, de etymologie, of de taalbeheersing (framing en ironie), of voor de grammaticaspelletjes, die in brede zin toepasbaar zijn. Grammaticadidactiek is een verzameling van concrete lessenseries, werkvormen en spelletjes die ingezet kunnen worden ter verrijking van het grammatica-onderwijs, en in bredere zin het taalkundeonderwijs. Het materiaal is de opbrengst van docentontwikkelteams, waarin docenten in samenwerking met wetenschappers zelf ontwikkeld en uitgeprobeerd hebben. 

Doelgroep: docenten VO en PO

Trefwoorden: taalkunde; onderzoek; schrijven; PWS

Profielwerkstuk taalkunde

Trefwoorden: taalkunde; onderzoek

Taal onderzoek je zo

Ontdek hoe je zelf een taalonderzoekje kunt opzetten. Taal onderzoek je zo is een gids om antwoorden te vinden op concrete vragen over taal, zoals ‘Hoe populair is jouw voornaam?’. Zo leer je hoe je kleine zoekopdrachten in digitale databanken kunt uitvoeren en ontdek je de toepasbaarheid van een aantal online tools. Voor docenten zijn er handleidingen beschikbaar.

Doelgroep: bovenbouw havo / bovenbouw vwo

Trefwoorden: integratie; creatief schijven; onderzoek; domein A/B/C/D/E

PlusNederlands

Ga de diepte in met Nederlands als je op zoekt bent naar meer uitdaging. PlusNederlands stimuleert leerlingen om aanvullende vragen te stellen over de Nederlandse taal en cultuur. PlusNederlands is onderverdeeld in een Olympiade (vragen beantwoorden in wedstrijdverband), Schrijfakademie (creatief leren schrijven) en Onderzoekslab (onderzoek doen en nieuwe vragen leren stellen).

Olympiade – Wil jij zelf oefenen met voorbeeldvragen over talige en culturele problemen? De Olympiade is een competitie waarbij leerlingen uit Nederland en Vlaanderen oplossingen zoeken voor deze problemen.
Doelgroep: vmbo tot vwo (leerlingen die extra uitdaging zoeken)

Schrijfakademie – Wil jij creatief leren schrijven? De Schrijfakademie biedt een verzameling technische en inhoudelijke oefeningen. Elke oefening heeft een vaste volgorde: schrijven, lezen, herschrijven. Verder vind je er suggesties om naar buiten te treden met schrijfwerk.
Doelgroep: vmbo tot vwo (leerlingen die extra uitdaging zoeken)

Onderzoekslab – Wil jij leren onderzoek te doen naar de Nederlandse taal en Nederlandstalige culturen? Het Onderzoekslab biedt Kennisclips en een aantal Verkenningen die je kennis laten maken met verschillende onderwerpen uit de Neerlandistiek, zoals taalnormen en taalvariatie door de jaren heen.
Doelgroep: vwo 5/6 (leerlingen die extra uitdaging zoeken)

Trefwoorden: literatuur; literatuurgeschiedenis

Trefwoorden: jeugdliteratuur; lezen; historische letterkunde; klassiekers

MOOC Middelnederlands

Verdiep je in Middelnederlandse literatuur door middel van een reeks open online colleges. Iconen als Hadewijch en Beatrijs komen aan bod in een serie korte kennisclips, welke uitermate geschikt zijn ter inspiratie voor het onderwijs over Middelnederlandse literatuur in het voortgezet onderwijs. 

Doelgroep: bovenbouw havo en vwo

Klassiekers in de klas – literatuur leren lezen in de onderbouw

Hoe geef je historische letterkunde een plaats in het fictieonderwijs in de onderbouw? Klassiekers lezen met jonge leerlingen vraagt om een eigen aanpak. De historische context is niet heilig, het is juist interessant om te zien wat er gebeurt in de confrontatie tussen een oude tekst en de belevingswereld van hedendaagse jonge lezers. Dit blog deelt de ervaringen en lesmaterialen van Joke Brasser, docente Nederlands en literatuurwetenschapper, en linkt ook naar ander interessant lesmateriaal.

Doelgroep: onderbouw (tl/havo/vwo)

Trefwoorden: taalkunde; taalactualiteiten; onderzoek

TLPST

Houd het nieuws over taal bij: wat komt er in de media voorbij aan leuk en boeiend nieuws over taal? Iedere lesbrief van TLPST belicht enkele taalactualiteiten, bijvoorbeeld over “vrouwelijke” straatnamen, grappige “taalvouten” en klagen op sociale media. Maandelijks verschijnt een aflevering die een actuele aanvulling biedt op de lessen Nederlands.

Doelgroep: onderbouw vo, bovenbouw vo

Neerlandistiek voor de klas

Blijf als docent op de hoogte van ontwikkelingen op het gebied van bewuste geletterdheid. Neerlandistiek voor de klas is een rubriek en nieuwsbrief van het online tijdschrift neerlandistiek.nl. Het is bedoeld voor de uitwisseling van informatie tussen docenten uit het academisch en middelbaar onderwijs. Er worden bijna dagelijks suggesties gedaan (in de vorm van filmpjes, begrijpelijke samenvattingen van lopend onderzoek of recente publicaties) die docenten in het middelbaar onderwijs kunnen gebruiken. Maandelijks verschijnt de nieuwsbrief, waarop men zich via de link kan abonneren. 

Doelgroep: docenten VO